ZWIĄZEK SYBIRAKÓW W WOJEWÓDZTWIE PRZEMYSKIM
– powołanie Koła Związku Sybiraków Przemyślu
- Historia powstania Wojewódzkiego Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu
z siedzibą w Jarosławiu – 31.III.1989 r. - 14.III.1990 r. – Utworzenie Koła Terenowego w Przemyślu.
- Po rozłamie: powstanie Koła Terenowego dla Miasta i Powiatu Przemyskiego,
przekształcenie w samodzielny Oddział Związku Sybiraków w Przemyślu.
Inicjatorką i organizatorką Oddziału Związku Sybiraków w ówczesnym województwie przemyskim była Pani Zofia Garczyńska – sybiraczka, autorka wspomnień pt.: „Ich za Polskę męczył kat … Wspomnienia Sybiraczki z Jarosławia Zofii Garczyńskiej”.
„Momentem, w którym zrodził się we mnie pomysł powstania komórki Związku Sybiraków w naszym regionie był rok 1989, kiedy to obejrzałam w telewizji migawkę z pierwszego spotkania Sybiraków we Wrocławiu, podczas którego miało miejsce wystąpienie prezesa Ryszarda Reiffa, opublikowane na łamach prasy z apelem organizowania się Sybiraków w związki Sybiraków.” (str.68).
Pani Zofia, zachęcona apelem prezesa Związku Sybiraków w Warszawie, zamieściła notatkę w gazecie codziennej „Nowiny” z dnia 15 marca 1989 r. o tym, że w Jarosławiu prowadzone są prace nad powołaniem Związku Sybiraków. Podany został kontakt do organizatorki – prywatny adres i numer telefonu, na który Sybiracy mogli zgłaszać się do powstającej organizacji. Znaczący udział w akcji informacyjnej mieli również księża, podając po mszach niedzielnych informacje o tym wydarzeniu. Na adres Państwa Garczyńskich zaczęły napływać zgłoszenia od Sybiraków. Przez prywatne mieszkanie inicjatorów przewinęło się ponad 500 osób pragnących wstąpić do Związku Sybiraków. Ludzie przyjeżdżali do Jarosławia z różnych stron województwa przemyskiego. Spośród zesłańców, zainteresowanych powołaniem Związku Sybiraków, wyłoniono dwudziestoosobową grupę założycielską. Przewodniczącą grupy została Zofia Garczyńska.
W skład grupy weszli:
- Zofia Garczyńska – Jarosław
- Anna Boruta – Jarosław
- Michał Brodziński – Przemyśl
- Maria Gwozdek – Jarosław
- Apolonia Górska – Przemyśl
- Stanisław Jasz – Przemyśl
- Stanisław Kiełb – Jarosław
- Irena Kilian – Jarosław
- Janina Kłyż – Przemyśl
- Józef Karaś – Jarosław
- Eugeniusz Kinasz – Jarosław
- Tadeusz Michalczyk – Jarosław
- Zdzisława Olewińska – Jarosław
- Józef Paciok – Jarosław
- Stanisława Pietluch – Jarosław
- Mieczysław Paterek – Jarosław
- Kazimierz Rejman – Jarosław
- Roman Rychlik – Przemyśl
- Irena Socha – Jarosław
- Wanda Skalska – Przemyśl
Grupa założycielska w marcu 1989 r. wystąpiła do Zarządu Głównego Związku Sybiraków
w Warszawie z prośbą o powołanie oraz nadanie osobowości prawnej Oddziałowi Związku Sybiraków w województwie Przemyskim. Uchwałą Zarządu Głównego z dnia 31 marca 1989 r. został powołany Wojewódzki Oddział Związku Sybiraków w Przemyślu z siedzibą w Jarosławiu. Siedzibą nowo powstałego oddziału został Jarosław. O miejscu usytuowania Związku w Jarosławiu zdecydowało kilka przesłanek, m.in. centralne położenie miasta w ówczesnym województwie Przemyskim oraz duży stopień zaangażowania Sybiraków z Jarosławia w pracę przy organizowaniu Oddziału.
Zarząd Główny zobowiązał grupę założycielską do zorganizowania pierwszego Walnego Zgromadzenia członków Oddziału i wyboru władz. W dniu 29 lipca 1989 r. w kościele O.O. Reformatów w Jarosławiu odbyło się spotkanie Sybiraków, które rozpoczęło się Mszą Świętą, a po niej, w przykościelnej sali widowiskowej, przeprowadzono Walne Zgromadzenie. Do kościoła przyszło ponad 500 Sybiraków, którzy z trudnością mieścili się w sali widowiskowej.
Walne Zgromadzenie wybrało ośmioosobowy Zarząd Oddziału i czterech członków Komisji Rewizyjnej.
Skład osobowy pierwszego Zarządu Wojewódzkiego Oddziału Związku Sybiraków
w Przemyślu z/s w Jarosławiu:
Zofia Garczyńska Prezes Zarządu – Jarosław
Stanisław Kiełb Wiceprezes – Jarosław
Zdzisława Olewińska Sekretarz – Jarosław
Członkowie:
Henryk Dymowski – Przeworsk
Władysław Mazur – Przemyśl
Michał Brodzicki – Przemyśl
Karol Cencora – Dachnów
Komisja Rewizyjna:
Tadeusz Michalczyk Przewodniczący – Jarosław
Anna Boruta – Jarosław
Mieczysław Rydzik – Przemyśl
Zdzisław Hadel – Lubaczów
Rozpoczęła się żmudna praca związana z przyjmowaniem członków do organizacji, z kompletowaniem dokumentacji potwierdzającej zesłanie. Nowo powstały w Jarosławiu oddział rozrastał się i w niecały rok po utworzeniu liczył około 1000 osób. Zaistniała konieczność powołania kół terenowych.
10 marca 1990 r. – zgodnie ze Statutem Zawiązku Sybiraków – Zarząd podjął uchwałę o powołaniu terenowych Kół Zawiązku Sybiraków wraz z ich Zarządami. Utworzono sześć Kół Związku Sybiraków :
Koło Związku Sybiraków w Jarosławiu – prezes Zofia Garczyńska
Koło Związku Sybiraków w Cieszanowie – prezes Bolesław Kudyba
Koło Związku Sybiraków w Lubaczowie – prezes Zdzisław Hadel
Koło Związku Sybiraków w Narolu – prezes Eleonora Pierożek
Koło Związku Sybiraków w Oleszycach – prezes Jan Skulimowski
Koło Związku Sybiraków w Przemyślu – prezes Matylda Rysak
W dniu 14 marca 1990 r. Uchwałą Zarządu Wojewódzkiego Związku Sybiraków z/s w Jarosławiu zostało powołane Koło Terenowe w Przemyślu.
W skład pierwszego Zarządu Koła Związku Sybiraków w Przemyślu weszli:
Matylda Rysak – prezes
Bronisław Leonard Klepacki – sekretarz
Ludwika Turowska – skarbnik
Utworzone Koło Terenowe w Przemyślu obejmowało swoim zasięgiem miasto i powiat przemyski. Do Koło zgłaszali się kolejni Sybiracy. W szczytowym okresie rozwoju, w 1992 roku, Koło Związku Sybiraków w Przemyślu liczyło 571 członków. Kadencja nowo wybranego Zarządu Koła trwała 3 lata. 10 września 1993 r. odbyło się Walne Zgromadzenie członków Koła, na którym doszło do rozłamu w Kole. Ustępująca prezes Koła Matylda Rysak, nie została wybrana ponownie do władz Koła. W akcie protestu Pani M. Rysak utworzyła w Przemyślu, w marcu 1994 r., odrębny Oddział Związku Sybiraków III RP z siedzibą Zarządu Głównego we Wrocławiu. Do Oddziału Związku Sybiraków III RP w kwietniu 1994 r., z przemyskiego koła Związku Sybiraków przeszło około 100 osób. Sybiracy, którzy pozostali w dawnej strukturze związkowej – tj. ci, którzy podlegali Zarządowi Głównemu Związku Sybiraków w Warszawie – byli zmuszeni do poczynienia pewnych kroków administracyjnych związanych ze zmianą nazwy koła, powołaniem nowego Zarządu Koła, ustaleniem aktualnego stanu osobowego itp. Spośród członków Koła wyłonił się 21-o osobowy Komitet Założycielski, który w dniu 15 marca 2000 r. wystąpił do Sądu Okręgowego w Rzeszowie z prośbą o wpisanie do rejestru Stowarzyszeń, prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie Ośrodek Zamiejscowy w Przemyślu, Stowarzyszenia pod nazwą:
Związek Sybiraków Koło Terenowe dla Miasta Przemyśla i Powiatu Przemyskiego.
We wniosku o rejestrację Koła podano, że na terenie objętym działalnością Koła zamieszkuje 380 członków – sybiraków.
LISTA ZAŁOŻYCIELI: Komitet Założycielski Związku Sybiraków Koła Terenowego dla Miasta Przemyśla i Powiatu Przemyskiego.
- Blecharczyk Antoni – Nienadowa
- Bill Anna – Przemyśl
- Cichocka Helena – Przemyśl
- Cichocki Stanisław – Przemyśl
- Czernicka Helena – Przemyśl
- Czopor Wiesław – Przemyśl
- Drymajło Helena – Przemyśl
- Klepacki Bronisław – Przemyśl
- Kołodziej Józefa – Przemyśl
- Korab Franciszek – Przemyśl
- Napolska Bronisława – Przemyśl
- Niedźwiedź Bogusław – Przemyśl
- Pięta Jarosława – Przemyśl
- Preiss Joanna – Przemyśl
- Różańska Władysława – Przemyśl
- Sikoń Zofia – Przemyśl
- Turowska Ludwika – Przemyśl
- Wajda Jan – Przemyśl
- Witesko Władysław – Przemyśl
- Zatoń Kazimiera – Przemyśl
- Gloc Ludmiła – Nehrybka
Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2000 r. w/w Sąd Okręgowy dokonał wpisu Koła
pod numerem 530 rejestru oraz uwidocznił w rejestrze skład Zarządu Koła w osobach:
Prezes – Franciszek Korab
Wiceprezes – Antoni Blecharczyk
Wiceprezes – Skarbnik – Stanisław Cichocki
Sekretarz – Jan Wajda
Członkowie – Joanna Preiss, Bronisław Klepacki, Ludmiła (imię właściwe-Ludwika) Turowska
Po zmianach układu administracyjnego państwa i likwidacji województwa Przemyskiego (31. XII.1998 r.) członkowie Koła Terenowego dla Miasta i Powiatu Przemyskiego rozpoczęli starania dotyczące wyłączenia Koła ze struktur organizacyjnych Wojewódzkiego Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu z/s w Jarosławiu i powołanie samodzielnego Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu. Na posiedzeniu Zarządu Koła w dniu 25 listopada 2003 r. została powołana grupa założycielska, która podjęła uchwałę o wystąpieniu do Zarządu Głównego Związku Sybiraków z prośbą powołania Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu. Przemyskie Koło zrzeszało mieszkańców miasta i powiatu i liczyło wówczas 309 członków.
Wykaz członków założycieli Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu.
1. Blecharczyk Antoni – Nienadowa 2. Bil Anna – Przemyśl
3. Cichocka Helena – Przemyśl 4. Cichocki Stanisław – Przemyśl
5. Czernicka Helena – Nehrybka 6. Czopor Wiesław – Przemyśl
7. Dubanik Maria – Przemyśl 8. Gloc Ludmiła – Nehrybka
9. Hańczuk Stanisław – Przemyśl 10. Korab Franciszek – Przemyśl
11. Klepacki Bronisław – Przemyśl 12. Kuropiej Bronisław – Przemyśl
13. Preiss Joanna – Przemyśl 14. Różańska Władysława – Przemyśl
15. Rożko Jerzy – Przemyśl 16. Sztajmec Henryk – Przemyśl
17. Turowska Ludwika – Przemyśl 18. Tłuczek Mieczysław – Przemyśl
19. Wajda Jan – Przemyśl 20. Witesko Władysław – Przemyśl
21. Zatoń Kazimiera – Przemyśl 22. Żarów Bronisława – Przemyśl
4 grudnia 2003 r. prezes Koła Franciszek Korab skierował pismo do Zarządu Głównego Zawiązku Sybiraków, o czym w dniu 23 grudnia 2003 r. powiadomił Zarząd Oddziału Związku Sybiraków w Jarosławiu.
22 marca 2004 r. na spotkaniu Prezydium Zarządu Oddziału, w którym uczestniczyli przedstawiciele przemyskiego Koła, ustalono, że Koło ZS w Przemyślu zostanie wyłączone ze od struktur organizacyjnych Oddziału w Jarosławiu. Proces ten trwał dość długo.
Dopiero 30 lipca 2004 r. Uchwałą nr 21/2004 Prezydium Zarządu Głównego Związku Sybiraków wydało następujące postanowienie:
„Na podstawie statutu & 25 pkt.6 i. & 26 pkt. 1 – Prezydium Zarządu Głównego Zawiązku Sybiraków podjęło uchwałę o utworzeniu na bazie dotychczasowego Koła samodzielnego Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu, mającego swą siedzibę przy placu Dominikańskim 3 . Jednocześnie dotychczasowy Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu z siedzibą w Jarosławiu otrzymuje nazwę Oddziału Związku Sybiraków w Jarosławiu ulica Jana Pawła II nr.16.
W skład Oddziału w Jarosławiu wchodzą wszystkie dotychczas podległe Koła za wyjątkiem Koła w Przemyślu”.
23.11.2004 r, po roku od rozpoczęcia starań na rzecz powołania samodzielnego Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu, odbyło się walne Zgromadzenie członków Oddziału. Zebranie otworzył Pan Franciszek Korab, który zapoznał obecnych z treścią Uchwały nr 21/2004 Zarządu Głównego w Warszawie. W dalszej części Zgromadzenie wybrało władze Oddziału: Zarząd, Komisję Rewizyjną oraz Sąd Koleżeński. Członkowie Zarządu zostali zobowiązani do załatwienia spraw związanych z rejestracją Związku oraz z bieżącą działalnością wynikającą ze Statutu Związku.
Skład Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu:
- Korab Franciszek – Prezes
- Blecharczyk Antoni – wiceprezes
- Rożko Jerzy – wiceprezes
- Tłuczek Mieczysław – sekretarz
- Cichocki Stanisław – skarbnik
- Preiss Joanna – członek
- Wajda Jan – członek
- Klepacki Bronisław – członek
- Czernicka Helena – członek
- Turowska Ludwika – członek
- Różańska Władysława – członek
Prezydium Zarządu Oddziału:
- Korab Franciszek – Prezes
- Blecharczyk Antoni – wiceprezes
- Rożko Jerzy – wiceprezes
- Tłuczek Mieczysław – sekretarz
- Cichocki Stanisław – skarbnik
Komisja rewizyjna:
- Steinmetz Henryk – przewodniczący
- Gloc Ludmiła – sekretarz
- Dubanik Maria – członek
Sąd Koleżeński:
- Żarów Bronisława – przewodnicząca
- Hańczuk Stanisław – sekretarz
- Kuropiej Bronisław – członek
Na wniosek Zarządu Głównego Związku Sybiraków z siedzibą w Warszawie
SĄD REJONOWY DLA M. ST. WARSZAWY W WARSZAWIE XIX WYDZIAŁ GOSPODARCZY KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 listopada 2004 r. dokonał wpisu, do Rejestru Stowarzyszeń, Oddziału Związku Sybiraków w Przemyślu.