Harta to największa miejscowość gminy Dynów i jedno z większych sołectw w województwie podkarpackim. Pierwsze pisane źródła, w których pojawia się nazwa Harta, pochodzą z 1429 r.
Ważnym wydarzeniem z historii tej miejscowości stała się przeprowadzona w 1937 r. przez, niektórych mieszkańców Harty i okolicznych wsi blokada drogi Przemyśl – Krosno. Wydarzenie to przeszło do historii pod nazwą strajku chłopskiego. Harta była także silnym ośrodkiem ruchu oporu podczas okupacji. Istniał tu liczący 63 żołnierzy pluton Armii Krajowej. Po zakończeniu wojny mieszkańcy Harty podejrzani o przynależność do organizacji wolnościowych byli prześladowani przez NKWD. Wielu z nich zostało aresztowanych, przesłuchiwanych, więzionych w areszcie w Sanoku. Żadnemu nie przedstawiono oczywistych dowodów przestępstwa a mimo to zostali uznani za winnych i w 1945 roku zesłani do syberyjskiego łagru Bajdajewka k. Nowokuzniecka w Obwodzie Kemerowskim w ZSRR
W 2019 r. zrodziła się potrzeba upamiętnienia tych wydarzeń i osób, które doświadczyły losu zesłania. Z inicjatywy Józefa Sieńki, mieszkańca Harty, zostały podjęte starania, aby w 75. rocznicę deportacji mieszkańców Harty upamiętnić to bolesne wydarzenie i oddać hołd ofiarom. Powstał Społeczny Komitet Organizacyjny dla upamiętnienia 75. rocznicy deportacji mieszkańców Harty na Sybir. Komitet zajął się przygotowaniem imiennej tablicy upamiętniającej zesłańców. Wykonana tablica z 9. nazwiskami zesłańców została umieszczona na budynku Szkoły Podstawowej nr 1 w Harcie.
W niedzielny poranek 20 września 2020 r. w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja w Harcie Mszą św. koncelebrowaną rozpoczęły się religijno-patriotyczne uroczystości upamiętniające 75. rocznicę zsyłki na Sybir. Mszy św. przewodniczył ks. prałat Jan Mazurek – duszpasterz przemyskiego Oddziału Związku Sybiraków, a homilię wygłosił ks. prałat Stanisław Czenczek. W homilii powiedział:
Po nabożeństwie uczestnicy w asyście Kompani Honorowej 5 brygady Strzelców Podhalańskich z Przemyśla, Pocztów Sztandarowych i orkiestry przemaszerowali do budynku Szkoły Podstawowej nr 1 im. Bohaterów Walk Chłopskich.
Część patriotyczną rozpoczęto Hymnem Sybiraków. Józef Sieńko – inicjator upamiętnienia ofiar deportacji i projektant tablicy pamiątkowej – w wystąpieniu powiedział:
Na tablicy pamiątkowej umieszczono nazwiska dziewięciu zesłańców: Walenty Karnas, Józef Lignowski, Jan Łysiak, Henryk Mnich, Władysław Nowak, Stanisław Sieńko, Stanisław Siry, Jan Śmietana, Tadeusz Śmietana, ludzie Ci zostali skierowani do katorżniczej pracy w łagrze Bajdajewka k. Nowokuzniecka w obwodzie Kemerowskim w ZSRS. Z zesłania wszyscy szczęśliwie powrócili. Pan Stanisław Sieńko jako jedyny żyje do dnia dzisiejszego. Aktu odsłonięcia tablicy dokonali: Wójt Gminy Dynów mgr Wojciech Piech, dr Piotr Szopa naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie, Pani Wanda Lignowska-Bajda przedstawicielka rodzin Sybiraków. Tablicę poświęcił ks. Tomasz Węgrzyński proboszcz parafii Harta.
Podczas uroczystości głos zabrała Wicewojewoda podkarpacki Jolanta Sawicka. Zwróciła się do Sybiraków:
dr Piotr Szopa naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie powiedział:
Podczas uroczystości został wyróżniono Medalem „Pro Patia” Stanisława Sieńko. W imieniu Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych medal wręczyli wicewojewoda podkarpacki Jolanta Sawicka oraz wicestarosta rzeszowski Marek Sitarz. Medal odebrała córka Pana Stanisława Sieńko.
Postanowieniem Prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków na wniosek przemyskiego Oddziału Odznakę Honorową Sybiraka otrzymał Pan Stanisław Sieńko – Sybirak i Pan Józef Sieńko. W imieniu Prezesa Zarządu Głównego wręczenia dokonał członek Zarządu Głównego Marian Boczar.
Na ręce Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 1 glazurnicy z Harty przekazali wykonany na płytkach ceramicznych symboliczny pociąg, a Prezes przemyskiego Oddziału Związku Sybiraków przekazała materiały edukacyjne mówiące o deportacjach Polaków na Sybir i wspomnienia Sybiraków.
Podczas uroczystości odczytano Apel Poległych, została oddana salwa honorowa. Na zakończenie uroczystości przybyłe delegacje złożyły kwiaty i zapalili znicze.
W uroczystości udział wzięli m.in.: W uroczystości uczestniczyli członkowie rodzin deportowanych mieszkańców Harty, dr Piotr Szopa – naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie i Grzegorz Leszczyński, przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych z Jolantą Sawicką – wicewojewodą podkarpackim na czele, Marek Sitarz – wicestarosta rzeszowski, Robert Godek – dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojciech Piech – wójt gminy Dynów i przedstawiciele gminy Orły. Przemyski Oddział Związku Sybiraków reprezentowali: Poczet Sztandarowy w osobach: Andrzej Stawarz, Krystyna Hańczuk, Jan Filozof, Stanisława Żak – Prezes Zarządu Oddziału, Antoni Blecharczyk, Krystyna Jasz, Jadwiga Maszczak, Maria i Roman Rydzik.
Galeria zdjęć: https://photos.app.goo.gl/hzZB8piqRF6MfnF37
